W oczekiwaniu na psotne gnomy- świąteczne zwyczaje w Norwegii

W oczekiwaniu na psotne gnomy- świąteczne zwyczaje w Norwegii

Okres bożonarodzeniowy, jak w innych państwach europejskich, również w Norwegii jest wyczekiwany i okraszony mnóstwem tradycji, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Obfituje zarówno w zwyczaje lokalne, jak i przyjęte z kultury europejskiej i amerykańskiej.

ADWENTOWE OCZEKIWANIE

Okres oczekiwania na Święta Bożego Narodzenia to czas, który Norwegowie spędzają rodzinnie. W każdą niedzielę przybliżającą do Wigilii w domach zbierają się rodziny i przyjaciele i wspólnie zapalają świecę na adwentowym wieńcu. Codziennie otwierane są kolejne okienka kalendarza adwentowego, w których można znaleźć czekoladki lub drobne upominki, często własnoręcznie wykonywane przez najbliższych. Dzieciom co wieczór czytane są opowiadania związane z okresem adwentowym. Domy przyozdabiane są kolorowymi, żywymi kwiatami, licznymi lampkami, najczęściej  jednokolorowymi w odcieniach ciepłej bieli.

Kultywowana tradycja jest rozpoczynający się z początkiem adwentu sezon na julebord. Julebord to organizowane przez najbliższych- rodzinę, grupę przyjaciół lub współpracowników świąteczne przyjęcia, które obfitują w alkohol podawany przy świątecznej muzyce. Tradycji julebord (co dosłownie tłumaczone oznacza świąteczny stół) towarzyszą świąteczne, tradycyjne potrawy około bożonarodzeniowe.

NORWESKA KOLACJA WIGILIJNA- TRADYCJE I PRZYSMAKI

Świąteczny czas ogłaszany jest przez wszystkie kościoły donośnym biciem dzwonów w okolicy godziny 17. Jest to czas, w którym większość Norwegów udaje się do świątyń. Dopiero po powrocie rozpoczyna się Wigilię, która tradycyjnie odbywa się w gronie najbliższej rodziny. Tradycyjne wigilijne świąteczne stoły w Norwegii różnią się w zależności od regionu, w którym przygotowywana jest wieczerza wigilijna.

Na norweskim stole powinny znaleźć się:

  • ribbe- wieprzowe żeberka ponacinane w charakterystyczne kwadraty upieczone na ciemnobrązowy kolor, podawane z surkal- ciepłą kwaśną kapustą białą lub czerwoną, okraszoną kminkiem lub sosem. ziemniakami lub jabłkami pieczonymi na złocisty kolor.
  • juleal- tradycyjne, świąteczne piwo norweskie lub
  • pinnekjott lub lammeribbe- baranie lub jagnięce żeberka, peklowane i poddawane długiemu suszeniu, następnie gotowane przez około 3 godzin na wywarze z brzozowych patyczków,
  • lutefisk- kiszony w specyficzny sposób dorsz, podawany najczęściej z bekonem i puree z groszkiem,
  • julepolse- biała, delikatna kiełbaska wieprzowa
  • piecziny indyk oraz
  • juleskinke- świąteczna pieczona szynka.

 

Wśród deserów królują pierniczki, z którymi wiąże się wielowiekowa tradycja budowania pachnących świętami domków z piernika, przystrajających stół wigilijny. Oprócz tego Norwegowie zajadają się cynamonowym kleikiem ryżowym, podawanym z odrobina masła, zwanym tam risgrot. Panie domu popisują się przed swoimi gośćmi wyjątkowym wypiekiem, jakim jest choinkowe ciasto migdałowe, pokryte gruba warstwą błyszczącego lukru.

GNOMY,  PREZENTY I KOLĘDY

Niespotykanym w krajach kontynentalnej Europy obyczajem skandynawskim jest odpowiednie ugoszczenie gnoma- rampenisse . Wierzenia ludowe Norwegów przekazują bowiem, że w każdym domu mieszka ukryty gnom, który jest z natury stworzeniem psotliwym i złośliwym. Aby zapobiec psikusom na kolejny rok, należy obłaskawić gnoma. Jest to czynione przez wystawienie przed drzwi domu miseczki z kremem ryżowo- cynamonowym. Bożonarodzeniowy gnom w niektórych rejonach Norwegii pełni dokładnie te sama rolę, co nasz Święty Mikołaj- i zaraz po Wigilii Bożego Narodzenia rozdaje grzecznym maluchom prezenty.

W dzień Bożego Narodzenia większość Norwegów uczestniczy w nabożeństwie. W tym też dniu odbywa się tradycyjne kolędowanie wśród sąsiadów. Dzieci przebrane w świąteczne kostiumy- najczęściej jako małe gnomy- krążą po okolicy, pukając od drzwi do drzwi, śpiewając kolędy i zbierając słodycze. Często mali kolędnicy maja ze sobą tradycyjna słomianą kozę przyozdobioną barwnymi wstęgami

Andrzejki — magiczny wieczór tradycji i wróżb
Magia ludowych pająków — jak je zrobić?
Skąd się wziął Tłusty Czwartek?

Dodaj komentarz