Zwyczaje pogrzebowe w Polsce

Śmierć bliskiej osoby to niewątpliwie przykra sytuacja. Jednak w Polsce również pogrzebom towarzyszą różnego rodzaju zwyczaje. Niektóre z nich już od pewnego czasu nie obowiązują, ale liczne są z nami od wielu lat i nadal są praktykowane. Jakie są najpopularniejsze zwyczaje pogrzebowe w Polsce? O tym można przekonać się po przeczytaniu tego tekstu!

Wystawianie zwłok w domu zmarłego

Zwyczaje pogrzebowe w Polsce są naprawdę różnorodne. Jednym z nich jest  wystawianie zwłok w domu zmarłego. Chociaż obecnie tego typu obrzędy stają się coraz rzadsze, to można się z nimi jeszcze spotkać. Zwłaszcza na wsiach. Samo pożegnanie zmarłego w domowym zaciszu może dziwić tylko nielicznych, ale bardzo często zwyczajowi towarzyszy także zasłanianie okien i luster. Dla osób przebywających w pobliżu zmarłego ma być to czas na zadumę i rozmyślanie, a nie zastanawianie się nad własnym wyglądem. Zresztą zasłonięte okna (zwłaszcza wieczorem i nocą) oraz lustra mają pozwolić duszy zmarłego odejść z tego świata, co nie byłoby możliwe, jeśli odbijałaby się w tafli szkła i została w nim uwięziona. Co ciekawe, w niektórych częściach Polski ten zwyczaj pogrzebowy wygląda nieco inaczej i okna są specjalnie otwierane bez względu na porę roku, aby dusza mogła spokojnie odejść. W konkretnych regionach praktykuje się również odwracanie krzeseł do góry nogami, aby dusza „nie zasiedziała” się w domu.

Ubiór zmarłego

Dziś tak naprawdę to rodzina zmarłego decyduje o tym, jak będzie ubrany w dniu ceremonii pogrzebowej. Jednak niegdyś sytuacja wyglądała zupełnie inaczej. Głównie dlatego, że zwyczaje pogrzebowe na przełomie lat się zmieniły, ale też ludzie mniej wierzą w przesądy. Kiedy zwłoki pozostawały w domu, to ubiór miał ogromne znaczenie. Przede wszystkim strój musiał być odświętny, a zmarłego zwykle ubierała osoba tej samej płci np. syn ojca. Z kolei na wsiach do tego zadania zatrudniane były panie w starszym wieku, oczywiście za odpowiednią opłatą. Również w przypadku śmierci dzieci obowiązywały pewne zasady. Mianowicie najmłodszych miała ubierać matka chrzestna i zobowiązana była założyć czapeczkę i koszulkę oraz do trumny włożyć kwiaty. Na nóżki można było założyć jedynie skarpetki, ponieważ buty były absolutnie zabronione. Natomiast większe dzieci ubierano w strój łudząco przypominający ślubną kreację. U dziewczynek nie mogło zabraknąć także wianka (latem musiał być wykonany z ruty). 

Czas pochówku zmarłego

Niewątpliwie omawiając zwyczaje pogrzebowe w Polsce, nie można zapomnieć także o tym, że w niektórych regionach bardzo istotne jest to, aby zmarły został pochowany w odpowiednim czasie. Ceremonia pochówku na południu, południowym wschodzie i w województwie kujawsko-pomorskim powinna odbyć się przed niedzielą. W innym przypadku zmarły może zabrać ze sobą kolejną osobę. Dla ludzi wierzących w ten przesąd śmierć bliskiego np. w sobotę i brak możliwości zorganizowania pogrzebu przed końcem weekendu to okres pełen obaw, że nie będzie to jedyna śmierć w najbliższym czasie. W innych częściach naszego kraju pogrzeb nie powinien odbyć się później niż w ciągu trzech dni od śmierci, ponieważ również może skutkować to tym, że kolejne osoby odejdą. Na koniec należy wspomnieć, że ważna była również pozycja, w jakiej nieboszczyk został wyniesiony z domu, a mianowicie nogami do przodu. Wyniesiony w odwrotnej pozycji miał nadal pozostawać w domu, w którym żył do tej pory. Nierzadko nieboszczykom zakrywano także oczy. Dość popularnym zwyczajem pogrzebowym było wykorzystywanie monet, aby pod żadnym pozorem nikt nie mógł spojrzeć w oczy zmarłego, ponieważ mogło to przynieść kolejną i rychłą śmierć.